Zegar słoneczny w Woli jest zegarem horyzontalnym, zaprojektowanym dla współrzędnych geograficznych miejsca instalacji 50°00’54”N, 19°06’03”E. Wykonany został w granicie metodą piaskowania. Zegar wyróżnia się wśród tradycyjnych czasomierzy słonecznych wysoką precyzją działania o każdej porze roku. Uwzględnia bowiem nie tylko poprawkę długości geograficznej swojego położenia, ale nawet subtelne zmiany prędkości orbitalnej Ziemi, krążącej wokół Słońca po orbicie eliptycznej. Zegar został obliczony i wyskalowany do pomiaru czasu urzędowego (cywilnego), zarówno w letniej jak i zimowej porze roku (odpowiednio duże i małe cyfry).
Gnomon (wskazówka zegara) pochylony jest względem poziomu pod kątem szerokości geograficznej Woli, czyli 50 stopni, 0 minut i 54 sekundy kątowe. Gnomon jest jednocześnie równoległy do osi obrotu kuli ziemskiej, a więc wskazuje na niebie punkt, wokół którego pozornie obraca się całe niebo, wraz ze Słońcem. Punkt ten znajduje się na niebie w pobliżu Gwiazdy Polarnej.
Wykres równania czasu (analemma)- linia falista na tarczy zegara.
Klasyczne zegary słoneczne cyklicznie spóźniają się lub spieszą w stosunku do czasu jakiego używamy w życiu codziennym. Dlatego konieczne jest ich “regulowanie” za pomocą wykresu z poprawkami minutowymi. Słońce bowiem w różnych porach roku nie tylko zmienia swoją wysokość nad horyzontem, ale także zbacza w lewo lub prawo od średniej swojej pozycji, która jest podstawą współczesnego pomiaru czasu. Gdyby nie było wykresu poprawek, zegar słoneczny wskazywałby dokładnie czas tylko 4 razy w roku. Są to dni, dla których linia falista przecina się z osią “zero” na wykresie.
Kompas kierunków świata znajduje się w centralnym położeniu na tarczy. Nazywany bywa “różą wiatrów”, ponieważ służy do określania kierunków wiatrów w meteorologii. Tutaj wykorzystany jest do wskazywania 16 kierunków świata. 4 kierunki główne, zwane kardynalnymi są oznaczone literami N (ang. North, północ), E (ang. East, wschód), W (ang. West, zachód). S (ang. South, południe)
Zegar słoneczny powstał przy udziale uczniów oddziałów gimnazjalnych Zespołu Szkolno Przedszkolnego w Woli pod kierunkiem nauczyciela fizyki Krystyny Stańczyk w ramach projektu unijnego „Doświadczam – Edukuję” w 20. rocznicę wybudowania szkoły i w 100. rocznicę odzyskania przez Polskę niepodległości.
Zajęcia z fizyki w ramach projektu realizowane były przez dwa lata pod nazwą: „Pomiary wielkości fizycznych” . Wzięło w nim udział 36 uczniów oddziałów gimnazjalnych. Zwieńczeniem projektu było wybudowanie zegara słonecznego. Zegar został ustawiony przed wejściem głównym do budynku Zespołu Szkolno – Przedszkolnego w Woli. Przed budową zegara uczniowie wzięli udział w profesjonalnych warsztatach konstruowania zegarów słonecznych w Muzeum Zegarów w Jędrzejowie. Dzięki temu uczniowie wykonali projekt tarczy zegara najpierw w formacie A4, a następnie w wymiarach rzeczywistych. Bezpośrednio w budowę zegara byli zaangażowani uczestnicy projektu obecnego roku szkolnego: Natalia Kwarciak, Szymon Buczek, Wojciech Nicieja, Kacper Rąba, Karolina Kaliszuk, Patrycja Rajwa, Wiktoria Kaim, Dominika Poliwoda, Weronika Gontarz, Kamil Sikora – Jarczok i Jakub Pękała. Podstawę zegara wybudowali uczniowie szkoły podstawowej (wraz z opiekunem): Natalia Krasoń, Julita Maląg – Wolnicka, Kacper Piłatyk , Mateusz Dziopa, Igor Rożnawski i Wojciech Wojewodzic.
Bardzo dużą pomoc udzielił nam pan Marek Szymocha, specjalista w zakresie zegarów słonecznych w Polsce oraz kamieniarz- pan Marian Stompor i pan Piotr Luranc.
Wszystkim zaangażowanym w budowę zegara słonecznego serdecznie dziękuję.
Opiekun projektu z fizyki i pomysłodawca zegara: Krystyna Stańczyk
Wspaniała inicjatywa 🙂
troche smutne ze zegar stoi na zakopanych fundamentach nieskonczonego elementu szkoly podstawowej… wogole to pamietam jeszcze ten papierowy model architektoniczny szkoly i basenu, te wszystkie szklane przejscia … wygladalo to tak nowoczesnie i widowsikowo.. z calego tego projektu chyba 20% jest wybudowane. cos poszlo nie tak ????
Liczba dzieci i reforma gimnazjalna.
Brawo za pomysł i realizację na 20 lecie szkoły i 100lat Niepodległości 🙂
Zegar piękny,naprawdę piękny, ale dziś o godzinie 11-tej, był w cieniu szkoły, godziny nie pokazał